O alimentach najczęściej mówi się kontekście dzieci, bo to w imieniu nieletnich najczęściej składane są pozwy. Czym dokładnie są alimenty, na czym polega obowiązek alimentacyjny oraz jak starać się o ich przyznanie?

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka

Zgodnie z art. 133 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, jednym z podstawowych obowiązków rodziców jest utrzymanie i wychowanie małoletniego dziecka do czasu, kiedy będzie ono w stanie utrzymać się samodzielnie. Wyjątek stanowi sytuacja, w której dochody z majątku osoby małoletniej w całości wystarczają na pokrycie wydatków. Co do zasady obowiązek ten spoczywa na obojgu rodziców, a także krewnych w linii prostej (dziadkowie, rodzeństwo), jeśli krewni bliższego rzędu nie mogą należycie wykonać swojego obowiązku względem nieletniego.

O alimentach mówi się zazwyczaj w kontekście regularnego i obligatoryjnego świadczenia, które zapewnia osobie uprawnionej środki utrzymania. Najczęściej termin utożsamiany jest ze środkami finansowymi, jakie niezbędne są do zaspokojenia potrzeb bieżących – wyżywienia, ubrania, pokrycia kosztów leczenia i rehabilitacji. Należy mieć jednak świadomość, że alimenty to również zapewnienie środków wychowania, kształcenia, zajęć rozwijających zainteresowania itp.

Sposoby realizacji obowiązku alimentacyjnego

Najczęściej przedmiotem spraw alimentacyjnych jest ustalenie wysokości świadczenia pieniężnego, jakie ponosił będzie rodzic, przy którym dziecko nie przebywa na co dzień. Forma finansowa nie jest jednak jedynym sposobem zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb. Drugim wariantem jest realizacja obowiązku w postaci osobistych świadczeń, polegająca głównie na sprawowaniu pieczy nad małoletnim, dbaniu o jego prawidłowy rozwój czy zdrowie.

Formy ustalania obowiązku alimentacyjnego

Zabezpieczeniem prawa do alimentacji jest uzyskanie odpowiedniego potwierdzenia co do wysokości świadczenia oraz sposobu jego realizacji. W Polsce dopuszcza się kilka dróg ustalenia zasad alimentacji. Jeśli rodzice dziecka są zgodni co do postanowień wystarczyć może umowa alimentacyjna z klauzulą wykonalności, która spisywana jest u notariusza, bądź też ugoda alimentacyjna, która zawierana jest u mediatora, a następnie zatwierdzana jest przez sąd. Umowa lub ugoda powinny w szczególności zawierać informacje, takie jak: wysokość świadczenia, termin oraz sposób jego przekazania uprawnionemu do alimentacji. Obecnie akt notarialny dotyczący umowy alimentacyjnej lub ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd, mają taką samą moc prawną jak wyrok sądu, uprawniają zatem do egzekwowania należności w przypadku powstania zaległości.

W przypadku gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia co do sposobu realizacji obowiązku alimentacyjnego konieczna jest interwencja Sądu. Zgodnie z procedurą składany jest pozew, który wymaga szczegółowego rozpatrzenia w postępowaniu. Ustalenia, które znajdą się w prawomocnym wyroku są obligatoryjne i żadna ze stron nie może ich samodzielnie modyfikować. Każde zmiany (np. podwyższenie lub obniżenie wysokości świadczenia) wymagają złożenia kolejnego pozwu i jego weryfikacji w odrębnym postępowaniu.

Ustalenie wysokości świadczenia alimentacyjnego

Podstawą w ustalaniu wysokości świadczenia są tzw. usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentów, tj. małoletniego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej (art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Sąd ustalając wysokość alimentów analizuje bardzo szczegółowo sytuację życiową zarówno dziecka, jak i obojga rodziców. Małoletni ma bowiem prawo do życia na poziomie zbliżonym do rodziców.

Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb jest zagadnieniem bardzo szerokim, obejmującym wszystkie materialne i niematerialne potrzeby, gwarantujące godną egzystencję oraz prawidłowy, wszechstronny rozwój, adekwatnie do wieku i możliwości uprawnionego do alimentacji. Zatem składając pozew o alimenty należy precyzyjnie określić wydatki, jakie ponoszone są w związku z utrzymaniem dziecka. Alimenty mają zatem pomóc zabezpieczyć potrzeby związane z utrzymaniem małoletniego (wydatki związane z mieszkaniem, wyżywieniem, ubraniem, higieną, leczeniem), koszty ponoszone w związku z edukacją, dodatkowymi zajęciami, ale też obejmujące rozrywkę i wypoczynek. Bardzo ważne, aby rodzic składający do Sądu pozew o ustalenie wysokości świadczenia alimentacyjnego mógł udokumentować wysokość ponoszonych wydatków. Dowodem mogą być faktury imienne lub paragony, najlepiej z potwierdzeniem płatności realizowanych kartą płatniczą rodzica.

źródło: https://arslege.pl/obowiazek-alimentacyjny-rodzicow-wobec-dziecka/k2/a580/

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-rodzinny-i-opiekunczy-16785962/art-135

Polecamy lekturę artykułu na temat problemu zadłużenia młodych ludzi w Polsce, w którym r. pr. Marika Szwedo-Rybicka z naszej Kancelarii wystąpiła jako ekspert.

Kliknij i zobacz -> https://noizz.pl/spoleczenstwo/julia-ratowala-sie-chwilowkami-mlodzi-polacy-tona-w-dlugach/0tkkz0g

Zdjęcie: Getty Images / NurPhoto